– podział na płeć
Najnowsze dane (2023–2024)
W ostatnich latach notuje się wyraźną dysproporcję płci w statystykach samobójstw w Polsce. Mężczyźni popełniają samobójstwo kilkakrotnie częściej niż kobiety. Według najnowszego raportu Komendy Głównej Policji, w 2024 r. życie odebrało sobie 4 845 osób, z czego 4 088 to mężczyźni, a 757 kobiety (Liczba samobójstw w Polsce wreszcie w dół. To największy spadek od 10 lat – Bankier.pl). Oznacza to, że mężczyźni stanowili ok. 84% wszystkich samobójców, a kobiety ok. 16%. Dla porównania, w 2023 r. odnotowano 5 233 samobójstwa, w tym 4 404 mężczyzn i 829 kobiet (Samobójstwa w 2023 roku. Analizujemy pełne dane). Spadek w 2024 r. wyniósł 388 przypadków (−7,4%) – to największy jednoroczny spadek od dekady (Liczba samobójstw w Polsce wreszcie w dół. To największy spadek od 10 lat – Bankier.pl) (Spada liczba samobójstw, choć prób jest coraz więcej ).
Ta dysproporcja przekłada się także na różnice we współczynnikach samobójstw (liczbie zgonów samobójczych na 100 tys. mieszkańców). Szacunkowo w 2024 r. wskaźnik ten wyniósł około 22–23 na 100 tys. mężczyzn oraz ~4 na 100 tys. kobiet (dla całej populacji Polski było to ok. 13 na 100 tys.) (Raport NIZP-PZH: niepokojący rekord Polski – samobójstwa | Serwis Zdrowie). Dla porównania, w połowie lat 2010. współczynnik samobójstw mężczyzn sięgał ~25,7 na 100 tys., podczas gdy dla kobiet wynosił ~3,7 (Raport NIZP-PZH: niepokojący rekord Polski – samobójstwa | Serwis Zdrowie). Innymi słowy, obecnie mężczyźni odbierają sobie życie prawie pięć razy częściej niż kobiety (Spada liczba samobójstw, choć prób jest coraz więcej ). Statystycznie oznacza to około 13 samobójstw dziennie, z czego aż 11 dokonują mężczyźni (Spada liczba samobójstw, choć prób jest coraz więcej ).
Trendy w ostatnich latach
Liczba samobójstw w Polsce w ostatnich latach wykazuje niewielkie wahania z ogólną tendencją spadkową. Historycznie najwięcej zgonów samobójczych odnotowano w 2013–2014 r. (np. 6165 samobójstw w 2014 r. (Liczba samobójstw w Polsce wreszcie w dół. To największy spadek od 10 lat – Bankier.pl)). Od tego czasu liczby te nieco się zmniejszyły – od połowy lat 2010. notowano około 5–5,5 tys. samobójstw rocznie (Statystyki samobójstw. Polska i Świat – Życie warte jest rozmowy). W latach 2015–2019 liczba samobójstw oscylowała między ~5 200 a 5 700 rocznie (Statystyki samobójstw. Polska i Świat – Życie warte jest rozmowy). Pandemia COVID-19 nie przyniosła dramatycznego skoku – w 2020 r. odnotowano 5 165 samobójstw, a w 2021 r. 5 201 (poziom zbliżony do lat poprzednich) (Statystyki samobójstw. Polska i Świat – Życie warte jest rozmowy). W 2022 r. liczba samobójstw spadła do 5 108, by następnie wzrosnąć do 5 233 w 2023 r., a w 2024 r. spaść do 4 845, najniższego poziomu od około 10 lat (Statystyki samobójstw. Polska i Świat – Życie warte jest rozmowy) (Liczba samobójstw w Polsce wreszcie w dół. To największy spadek od 10 lat – Bankier.pl).
Zmiany te różnie wyglądały dla poszczególnych płci. Mężczyźni nadal dominują w statystykach, choć ich liczba ofiar samobójstw nieco się wahała: z ~4,4 tys. rocznie w latach 2018–2019 spadła do 4 261 w 2022 r., a następnie wzrosła do 4 404 w 2023 r. i spadła poniżej 4,1 tys. w 2024 r. (Samobójstwa w 2022 roku. Przedstawiamy dane policji) (Samobójstwa w 2023 roku. Analizujemy pełne dane). Kobiet odbierających sobie życie było znacznie mniej, ale ich liczba wykazywała trend wzrostowy: z 711 w 2018 r. do 847 w 2022 r. (Samobójstwa w 2022 roku. Przedstawiamy dane policji), choć w 2023 r. zanotowano niewielki spadek do 829. Mimo tego wzrostu w ujęciu długookresowym, kobiety stanowią wciąż tylko ok. 15–16% samobójców (Samobójstwa w 2023 roku. Analizujemy pełne dane). W 2018 r. odsetek ten wynosił zaledwie ~13% (stosunek ~7:1 na niekorzyść mężczyzn) (Samobójstwo – Wikipedia, wolna encyklopedia), co oznacza, że różnica między płciami była wtedy największa. W ostatnich latach relatywnie więcej kobiet niż dawniej popełnia samobójstwo, przez co proporcja płci nieco się wyrównała – obecnie na jedną samobójczynię przypada około 5 samobójców (Spada liczba samobójstw, choć prób jest coraz więcej ) (dla porównania, w latach 90. było to ~4–5:1, a w 2018 r. niemal 7:1 (Samobójstwo – Wikipedia, wolna encyklopedia)).
Poniższa tabela zestawia dane za ostatnie pięć lat, ukazując liczbę samobójstw według płci oraz szacunkowe współczynniki (na 100 tys.) dla każdej płci:
Źródło: Opracowano na podstawie danych Komendy Głównej Policji (Statystyki samobójstw. Polska i Świat – Życie warte jest rozmowy) (Liczba samobójstw w Polsce wreszcie w dół. To największy spadek od 10 lat – Bankier.pl) oraz analiz stowarzyszenia Demagog (Samobójstwa w 2022 roku. Przedstawiamy dane policji) (Samobójstwa w 2023 roku. Analizujemy pełne dane). Wskaźniki na 100 tys. oszacowano w oparciu o populację mężczyzn i kobiet w danym roku.
Wynika z tego jasno, że problem samobójstw w Polsce dotyczy głównie mężczyzn, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i po uwzględnieniu liczby ludności. Mimo pewnych wahań rok do roku, długoterminowy trend od połowy poprzedniej dekady wskazuje na stopniowy spadek ogólnej liczby samobójstw (Spada liczba samobójstw, choć prób jest coraz więcej ). Jednocześnie odnotowuje się powolny wzrost udziału kobiet w tej tragicznej statystyce (choć ich liczba bezwzględna nadal jest wielokrotnie mniejsza niż mężczyzn) (Samobójstwa w 2022 roku. Przedstawiamy dane policji) (Samobójstwa w 2023 roku. Analizujemy pełne dane). Dalsze monitorowanie tych wskaźników jest istotne dla oceny skuteczności działań profilaktycznych i wsparcia psychologicznego w Polsce.
Źródła: Dane Komendy Głównej Policji za lata 2015–2024 (Statystyki samobójstw. Polska i Świat – Życie warte jest rozmowy) (Liczba samobójstw w Polsce wreszcie w dół. To największy spadek od 10 lat – Bankier.pl); raporty i analizy stowarzyszenia Demagog (Samobójstwa w 2022 roku. Przedstawiamy dane policji) (Samobójstwa w 2023 roku. Analizujemy pełne dane); informacje Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego przytoczone przez media (m.in. Puls Medycyny, Bankier.pl, PAP/Serwis Zdrowie) (Liczba samobójstw w Polsce wreszcie w dół. To największy spadek od 10 lat – Bankier.pl) (Raport NIZP-PZH: niepokojący rekord Polski – samobójstwa | Serwis Zdrowie) (Spada liczba samobójstw, choć prób jest coraz więcej ). Wszystkie wskazane źródła potwierdzają znaczącą przewagę liczbową samobójstw wśród mężczyzn w Polsce oraz prezentują aktualne wartości i trendy tych tragicznych zdarzeń.
Dodaj komentarz